Održani zajednički godišnji sastanci IAF-a i ILAC-a 2017. godine
Međunarodne aktivnosti
Od 21. oktobra do 30. oktobra 2017. godine održan je u Vankuveru, Kanada, zajednički godišnji sastanak Međunarodnog foruma za akreditaciju (International Accreditation Forum, IAF) i Međunarodne organizacije za akreditaciju laboratorija (International Laboratory Accreditation Cooperation, ILAC).
Tokom 31. zasedanja Generalne skupštine IAF-a (IAF General Assembly – IAF GA), koja je održana u pomenutom periodu, doneto je 32 rezolucije od kojih su najznačajnije:
• rezolucija (IAF Resolution 2017-05) o usvajanju izveštaja Komisije za upravljanje bazom podataka - Generalna skupština je usvojila izveštaj o napretku u razvoju baze podataka za sertifikaciju akreditovanih sistema menadžmenta i odobrila nastavak rada na bazi podataka IAF-a, kao i formiranje Društva sa ograničenom odgovornošću (doo) koje bi upravljalo pomenutom bazom podataka (ref IAF GA31_5.2A, IAF GA31_5.2B).
• rezolucija (IAF Resolution 2017-11) o promenama u članstvu - usvojen je izveštaj Sekretara o potpisivanju Memoranduma o razumevanju IAF sa sledećim članovim, u odnosu na godišnji sastanak iz 2016. godine:
o IOAS, Inc. (IOAS)
o National Accreditation Agency of the Ukraine (NAAU)
o National Accreditation Authority (NAH)
o Foundation FSSC 22000 (FSSC 22000).
• rezolucija (IAF Resolution 2017-13) – Prelazni periodi za primenu ISO 9001: 2015 i ISO 14001: 2015 - Generalna skupština, na osnovu preporuke Tehničkog komiteta, odlučila je da na kraju tranzicionog perioda, 15. septembra 2018. godine, svi sertifikati izdati prema standardima ISO 9001:2008 i ISO 14001:2004 ističu ili se povlače. Od 15. marta 2018. godine, tela za ocenjivanje usaglašenosti (TOU) moraju da sprovode sve početne, nadzorne i resertifikacione provere prema standardima ISO 9001 and ISO 14001 u skladu sa novim verzijama standarda (ISO 9001:2015 i ISO 14001:2015). TOU moraju da razmatre rezultate ovih provera radi donošenja dalje odluke o akreditovanoj sertifikaciji prema ISO 9001:2008 i ISO 14001:2004, kako se bude smatralo da je odgovarajuće.
• rezolucija (IAF Resolution 2017-14) – Prelazni periodi za primenu revidiranog standarda ISO 50001: 2011 - Generalna skupština, na osnovu preporuke Tehničkog komiteta, odlučila je da prelazni period za reviziju sistema menadžmenta energijom ISO 50001:2011 - Energy Management Systems – Requirements with guidance for use, tri godine od datuma objavljivanja revidiranog standarda. Svi sertifikati prema ISO 50001:2011 ističu ili se povlače na kraju prelaznog perioda. U okviru ovog vremenskog okvira za tranziciju utvrđeno je sledeće:
• Akreditaciona tela (AT) moraju da budu spremna da izvrše tranziciona ocenjivanja u vezi prelaska na ISO 50001: 2018 u roku od 6 meseci od dana objavljivanja revidiranog standarda.
• TOU moraju da završe sa AT prelazak na ISO 50001:2018 u roku od 18 meseci od datuma objavljivanja revidiranog standarda.
• TOU će prekinuti sprovođenje provera, uključujući početne, nadzorne i resertifikacione provere prema ISO 50001:2011 18 meseci od dana objavljivanja revidiranog standarda. TOU moraju da razmatre rezultate tih provera u vezi revidiranog standarda ISO 50001:2011 radi donošenja dalje odluke o akreditovanim sertifikatima prema ISO 50001:2011, kako se bude smatralo da je odgovarajuće.
• rezolucija (IAF Resolution 2017-15)– Prelazni aranžmani za reviziju ISO 14064-1:2006 i 14064-2:2006 - na osnovu preporuke Tehničkog komiteta, Generalna skupština je odlučila da je prelazni period za reviziju ISO 14064-1: 2006 Greenhouse gas - - Part 1: Specification with a GUIDANCE at the organizational level for quantification and reporting of greenhouse gas emissions and removals, i ISO 14064-2: 2006 Greenhouse gas - Part 2: Specification with guidance on the project level for quantification, monitoring and reporting of greenhouse gas emission reductions or removal enhancements, tri godine od dana objavljivanja revidiranog standarda. U okviru ovog vremenskog okvira tranzicije:
• AT moraju da budu spremna da izvrše tranziciona ocenjivanja prema ISO 14064-1:2018 i ISO 14064-2:2018 u roku od 6 meseci od dana objavljivanja revidiranog standarda. Napomena: Ako postoji izuzeće za navedeno, AT mora da opravda izuzeće na osnovu validnih razloga.
• TOU moraju da završe prelazak za ISO 14064-1:2018 i ISO 14064-2:2018 sa AT u roku od 3 godine od datuma objavljivanja revidiranog standarda.
• rezolucija (IAF Resolution 2017-16) – Prelazni aranžmani za reviziju ISO 22000:2005 - na osnovu preporuke Tehničkog komiteta, Generalna skupština je odlučila da je prelazni period za reviziju ISO 22000:2005 Food safety management systems -- Requirements for any organization in the food chain, tri godine od dana objavljivanja.
• rezolucija (IAF Resolution 2017-17) Prelazni aranžmani za reviziju ISO/IEC TS 17021-3:2013 na ISO/IEC 17021-3:2017 - na osnovu preporuke Tehničkog komiteta, Generalna skupština je odlučila da je prelazni period za reviziju ISO/IEC 17021-3:2017 Conformity assessment — Requirements for bodies providing audit and certification of management systems — Part 3: Competence requirements for auditing and certification of quality management systems, dve godine od dana objavljivanja revidiranog standarda (odnosno 31. mart 2019. godine).
• rezolucija (IAF Resolution 2017-18) Usvajanje ISO/IEC 20000-6: 2017 i ISO/IEC 20000-1: 2011 kao normativnih dokumenata i prelazni aranžmani - na osnovu preporuke Tehničkog komiteta, Generalna skupština je odlučila da će usvojiti ISO/IEC 20000-6:2017 Information technology – Service management – Part 6: Requirements for bodies providing audit and certification of service management systems and ISO/IEC 20000-1:2011 Information technology – Service management -- Part 1: Service management system requirements kao normativna dokumenta. Generalna skupština je dalje odlučila da period tranzicije za implementaciju ISO/IEC 20000-6: 2017 bude dve godine od dana objavljivanja, odnosno od 6. juna 2017. godine. Nakon prelaznog perioda, IAF MD18: 2015 Application of ISO/IEC 17021:2011 in the Service Management Sector (ISO/IEC 20000-1) biće povučen.
• rezolucija (IAF Resolution 2017-19) – Neakreditovanu sertifikaciju osoblja kad je TOU akreditovano za isti obim i prelazni aranžman - na osnovu preporuke Tehničkog komiteta, Generalna skupština je odlučila da će akreditaciona tela - članice IAF moraju da imaju pravno obavezujuće aranžmane sa svojim akreditovanim TOU koja sertifikuju osobe kojim se sprečavaju TOU da izdaju neakreditovane sertifikate za sertifikaciju osoba za oblasti za koje za koje su akreditovani. Rok za primenu navedenog je tri godine, počevši od 30. oktobra 2017. Pored toga, TOU koja sertifikuju osobe moraju da izvrše tranziciju dokumenata sertifikacije tako što će da uključe simbol akreditacije i / ili da se pozovu na status akreditacije TOU uključujući i identifikaciju AT, u trenutku donošenja odluke o resertifikaciji; a najkasnije do 30. oktobra 2020. godine.
Kada se dodeli početna akreditacija (za ISO/IEC 17024), nakon 30. oktobra 2017. godine, TOU mora da izvrši tranziciju (ponovo izda) prethodno neakreditovana dokumenta sertifikacije i/ili se pozove na status akreditacije uključujući identifikaciju AT, u roku od jedne godine od donošenja odluke o akreditaciji.
Napomena: Ako postoji izuzetak od gore navedenog, TOU mora da opravda izuzetak akreditacionom telu i ako ga AT prihvati, sertifikacija će se i dalje smatrati akreditovanom.
• rezolucija (IAF Resolution 2017-20) – Sertifikacija prema ISO 31000:2009, Risk management – Principles and guidelines – na osnovu preporuke Tehničkog komiteta, Generalna skupština je odlučila da neće biti akreditovane sertifikacije prema ISO 31000:2009, Risk management – Principles and guidelines (datum objavljivanja 13. novembar 2009).
Standard ISO 31000 eksplicitno navodi da nije namenjen ili prikladan za sertifikaciju, a svaka sertifikacija bi bila zloupotreba standarda. Stoga se TOU podstiču da ne promovišu ili izdaju sertifikate prema ISO 31000, a od AT i TOU se traži da prijave Sekretarijatu ISO bilo kakvu zloupotrebu ili potrebu za sertifikacijom.
• rezolucija (IAF Resolution 2017-22) – Nova regionalna akreditaciona grupe potpisnica IAF MLA sporazuma – Od održane prošlogodišnje Generalne skupštine, Generalna skupština je zabeležila prijem u IAF MLA nove Regionalne akreditacione grupe IAF-a:
• ARAC Arab Region – glavni obim: Management Systems Certification – ISO/IEC 17021-1; podobim: Level 4: ISO/TS 22003; podobim: Level 5: ISO 22000; ISO 9001, ISO 14001.
• rezolucija (IAF Resolution 2017-23) Nove potpisnice IAF MLA sporazuma – Od Generalne skupštine 2016. godine, Generalna skupština je konstatovala sledeća akreditaciona tela članice IAF-a potpisnike IAF MLA sporazuma:
• IOAS United States of America - glavni obim: Product Certification – ISO/IEC 17065 (PAC),
• NAAU Ukraine - glavni obim: Product Certification – ISO/IEC 17065; glavni obim: Certification of Persons - ISO/IEC 17024; glavni obim: Management Systems Certification – ISO/IEC 17021- 1; podobim: Level 5: ISO 9001, ISO 14001 (EA),
• NAH Hungary - glavni obim: Product Certification – ISO/IEC 17065; glavni obim: Certification of Persons - ISO/IEC 17024; glavni obim: Management Systems Certification – ISO/IEC 17021-1; podobim: Level 5: ISO 9001, ISO 14001 (EA),
• KENAS Kenya - glavni obim: Management Systems Certification – ISO/IEC 17021-1; podobim Level 4: ISO/TS 22003; podobim Level 5: ISO 22000, ISO 9001, ISO 14001.
• rezolucija (IAF Resolution 2017-24) Proširenje obima IAF MLA sporazuma – Od Generalne skupštine 2016. godine, Generalna skupština je konstatovala proširenje obima MLA sporazuma sledećih akreditacionih tela članica IAF-a:
• NCA Kazakhstan – glavni obim: Management Systems Certification – ISO/IEC 17021-1; podobim Level 5: ISO 9001 (PAC)
• NACI Iran, SAC Singapore – podobim Level 5: ISO 14001 (PAC)
• EA-BAS Bulgaria – glavni obim: Management Systems Certification – ISO/IEC 17021-1; podobim: Level 5: ISO 9001, ISO 14001 (EA)
• EA-BAS Bulgaria – glavni obim: Product Certification – ISO/IEC 17065 (EA)
• PNAC Pakistan – glavni obim: Product Certification – ISO/IEC 17065 (PAC)
• DAC United Arab Emirates, HKAS Hong Kong, China, NACI Iran, NSC Thailand, Standards Malaysia Malaysia – podobim Level 4: ISO/TS 22003; podobim Level 5: ISO 22000 (PAC)
• EGAC Egypt – podobim Level 4: ISO/TS 22003; Sub-Scope Level 5: ISO 22000
• TUNAC Tunisia – podobim Level 4: ISO/TS 22003; podobim Level 5: ISO 22000 (ARAC)
• CNAS China, EMA Mexico, Standards Malaysia Malaysia – podobim Level 4: ISO/IEC 27006; podobim Level 5: ISO 27001 (PAC).
• rezolucija (IAF Resolution 2017-25) – MLA Sporazum između IAF i GFSI – Generalna skupština je konstatovala da je Sporazum između IAF-a i GFSI odobren glasanjem pisanim putem. Ovaj Sporazumom se usvajaju GFSI benchmark schemes u okviru Glavnog obima IAF MLA sporazuma za sertifikaciju sistema menadžmenta – ISO/IEC 17021-1 i sertifikaciju proizvoda – ISO/IEC 17065 u skladu sa procedurom IAF PL3 Pravila i procedure za proširenje obima IAF MLA sporazuma.
• rezolucija (IAF Resolution 2017-26) – MLA Sporazum između IAF i FAMI-QS – Generalna skupština je konstatovala da je Sporazum između IAF-a i FAMI-QS Asbl odobren glasanjem pisanim putem. U skladu sa ovim Sporazumom i procedurom IAF PL3 Pravila i procedure za proširenje obima IAF MLA sporazuma, FAMI-QS sertifikaciona šema je usvojena kao podobim IAF MLA sporazuma u okviru Glavnog obima sertifikacije sistema menadžmenta - ISO/IEC 17021-1 i podobima nivoa 4 (Level 4) - ISO/TC 22003.
• rezolucija (IAF Resolution 2017-27) – MLA Sporazum između IAF i IPC – Na preporuku Izvršnog komiteta, Generalna skupština IAF-a je odobrila Sporazum između IAF-a i IPC i time uvela IPC sertifikacionu šemu kao podobim IAF MLA sporazuma u okviru Glavnog obima sertifikacije osoba – ISO/IEC 17024.
Tokom 21. zasedanja Generalne skupštine ILAC-a (ILAC General Assembly – ILAC GA), koja je održana 30. oktobra 2017, doneta je 21 rezolucija od kojih su najznačajnije:
• rezolucija (ILAC Resolution GA 21.02) kojom je Generalna skupština potvrdila rezultate elektronskog glasanja da se sledeće organizacije prime kao Pridružene članice:
• National Accreditation Authority (NAH), Hungary
• National Centre of Accreditation of the Republic of Moldova (MOLDAC), Moldova
• Accreditation Education Research & Scientific Services Center Pvt. Ltd. (AERSSC), Nepal.
• rezolucija (ILAC Resolution GA 21.03) kojom je Generalna skupština konstatovala rezultat elektronskog glasanja ILAC Arrangement Council-a o prihvatanju ponovnog ocenjivanja i održavanju statusa potpisnika ILAC MRA sledećim organizacijama:
• Dubai Accreditation Department (DAC), United Arab Emirates.
• rezolucija (ILAC Resolution GA 21.04) kojom je Generalna skupština konstatovala odluku ILAC Arrangement Council-a o prihvatanju ocenjivanja i prijemu u status potpisnika ILAC MRA sledećem regionalnom telima:
• Arab Accreditation Cooperation (ARAC) za priznavanje ARAC MLA sporazuma za akreditaciju laboratorija za etaloniranje (ISO/IEC 17025), laboratorija za ispitivanja (ISO/IEC 17025), medicinskih laboratorija (ISO 15189) i kontrolnih tela (ISO/IEC 17020).
• rezolucija (ILAC Resolution GA 21.05) kojom je Generalna skupština konstatovala odluke ILAC Arrangement Council-a o prihvatanju ocenjivanja i dodeljivanja statusa potpisnika ILAC MRA sporazuma sledećim AT:
• Egyptian Accreditation Council (EGAC), Egypt (ponovno ocenjivanje)
• Ethiopian National Accreditation Office (ENAO), Ethiopia (početno ocenjivanje)
• Kenya Accreditation Services (KENAS), Kenya (početno ocenjivanje)
• Southern African Development Community Accreditation Service (SADCAS), Botswana (proširenje).
• rezolucija (ILAC Resolution GA 21.06) kojom Generalna skupština pozdravlja sledeće nove potpisnike ILAC MRA sporazuma za navedene oblasti akreditacije:
• Algerian Accreditation Body (ALGERAC), Algeria, etaloniranje (ISO/IEC 17025), ispitivanje (ISO/IEC 17025) i kontrolisanje (ISO/IEC 17020)
• Southern African Development Community Accreditation Service (SADCAS), Botswana, proširenje za medicinsko ispitivanje (ISO 15189) i kontrolisanje (ISO/IEC 17020)
• Ente Costarricense De Acreditacion (ECA), Costa Rica, proširenje za medicinsko ispitivanje (ISO 15189)
• National Accreditation Body of Republica de Cuba (ONARC), Cuba, proširenje za kontrolisanje (ISO/IEC 17020)
• Organismo Salvadoreño de Acreditación (OSA), El Salvador, proširenje za etaloniranje (ISO/IEC 17025)
• Ethiopian National Accreditation Office (ENAO), Ethiopia, ispitivanje (ISO/IEC 17025) i medicinsko ispitivanje (ISO 15189)
• National Accreditation Authority (NAH), Hungary, etaloniranje (ISO/IEC 17025), ispitivanje (ISO/IEC 17025), medicinsko ispitivanje (ISO 15189) i kontrolisanje (ISO/IEC 17020)
• Jordan Accreditation & Standardization Systems - Accreditation Unit (JAS-AU), Jordan, etaloniranje (ISO/IEC 17025), ispitivanje (ISO/IEC 17025) i medicinsko ispitivanje (ISO 15189)
• Kenya Accreditation Services (KENAS), Kenya, etaloniranje (ISO/IEC 17025), ispitivanje (ISO/IEC 17025), medical ispitivanje (ISO 15189) i kontrolisanje (ISO/IEC 17020)
• Korea Laboratory Accreditation Scheme (KOLAS), Korea, proširenje za medicinsko ispitivanje (ISO 15189)
• National Centre of Accreditation of the Republic of Moldova (MOLDAC), Moldova, etaloniranje (ISO/IEC 17025), ispitivanje (ISO/IEC 17025), medicinsko ispitivanje (ISO 15189) i kontrolisanje (ISO/IEC 17020)
• Federal Service for Accreditation (RusAccreditation), Russia, etaloniranje (ISO/IEC 17025), ispitivanje (ISO/IEC 17025).
• rezolucija (ILAC Resolution GA 21.17) i Prilog A u kojima Generalna skupština potvrđuje rezultate elektronskih glasanja koje je sproveo ILAC od 20. Generalne skupštine ILAC održane 2016, kako je navedeno u Prilogu A (IAF/ILAC A1:03/2017, IAF/ILAC A2:03/2017, ILAC G-G27:06/2017, ILAC-P4:06/2017 i ILAC-P5:06/2017).
• rezolucija (ILAC Resolution GA 21.18) kojom Generalna skupština usvaja preporuku Komiteta za akreditaciju (AIC) da se povuče P13:10/2010 Application of ISO/IEC 17011 for the Accreditation of Proficiency Testing Providers kada ISO/IEC 17011:2017 bude primenjen u potpunosti.
Tokom 17. zasedanja Zajedničke generalne skupštine IAF-ILAC donete su 4 zajedničke rezolucije, od kojih su najvažnije sledeće:
• rezolucija (JGA Vancouver Resolution 1) - spajanje PAC i APLAC da bi se formirao APAC
Zajednička generalna skupština usvaja preporuku Zajedničkog izvršnog odbora da prizna APAC MRA kada se APAC osnuje 1. januara 2019. godine, kako bi se omogućio kontinuirani status potpisnika IAF MLA sporazuma za sve potpisnike PAC MLA i ILAC MRA sporazuma za sve potpisnike APLAC MRA. Ovo priznanje uslovljeno je uspešnim ishodom serija planiranih ocenjivanja. Poslovima ocenjivanja će upravljati i iste će sprovoditi Zajednička komisija IAF-ILAC i oni će obuhvatati preispitivanje dokumentacije menadžmenta APAC -a krajem 2018. godine i ocenjivanje Sekretarijata APAC-a i procesa donošenja odluka APAC MRA sporazuma 2019. godine. Nakon ovih aktivnosti biće donešena odluka o priznavanju APAC MRA sporazuma u okviru IAF MLA i ILAC MRA sporazuma respektivno i u skladu s tim trenutni status potpisnika APAC MRA sorazuma kao potpisnika IAF MLA i ILAC MRA sporazuma, kako je primenjivo. Kompletno ocenjivanje APAC-a biće zakazano za početak 2021. godine.
• rezolucija (JGA Vancouver Resolution 2) Primena tranzicije na novu verziju standarda ISO/IEC 17011:2017 Zajednička generalna skupština odobrava preporuku Zajedničkog izvršnog odbora, kako bi se osiguralo da je Rezolucija 1 JGA Delhi - Prelazak na ISO/IEC 17011: 2017 u potpunosti implementirana i da će sve aktivnosti kolegijalnog ocenjivanja izvršene od 1. jula 2018. koristiti ISO/IEC 17011:2017 kao dokument u kome su specificirani zahtevi u vezi rada AT. Detalji ovog prelaznog plana opisani su u dokumentu pod nazivom "ISO/IEC 17011:2017 Plan tranzicije" objavljenom 29. oktobra 2017. godine.
Sastancima su ispred Akreditacionog tela Srbije (ATS) prisustvovali prof. dr Aco Janićijević, v.d. direktora ATS-a, Jasna Stojanović, zamenik direktora i Radivoje Nikoličić, pomoćnik direktora za razvoj i kvalitet.